Pojęcie „osoby współpracującej z osobą prowadzącą działalność gospodarczą” pomieszczono w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych. Wśród jej obowiązków ustawodawca wymienił: opłacanie pełnych składek ZUS. Natomiast wykaz takich osób obejmuje małżonka przedsiębiorcy, jego dzieci, rodziców, dzieci drugiego małżonka; dzieci przysposobiona, macochę czy ojczyma jeżeli pozostają z przedsiębiorcą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują z nim przy prowadzeniu działalności.
Dziennik „wGospodarce.pl” ostrzega: Przedsiębiorco - jeśli Twoja żona udzieli Ci pomocy przy prowadzeniu firmy (ugotuje obiad, zajmie się dziećmi, zaparzy kawę) ZUS może uznać to za współprowadzenie przez nią Twojej firmy i nakaże zapłacić składki: 1042 złote co miesiąc.
Specjaliści radzą, aby w przypadku zatrudniania takich osób szczególnie uważnie należy redagować umowy, jednak zdecydowanie ostrożniejszym prowadzący działalność gospodarczą powinien być zlecając nawet najbardziej prozaiczne czynności codzienne (bez umowy) np. chwilowe zastępstwo, podawanie kawy klientowi itd. Taka pomoc może być uznana za zatrudnienie osoby współpracującej na podstawie samego przystąpienia tej osoby do wykonywania określonych czynności. Trzeba także pomiętać, iż nie ma tu znaczenia brak odpłatności za wykonane prace. Nadal mogą być tu wymagane skutki związane z opłatami na rzecz ZUS. A te w wysokości jak dla przedsiębiorcy, czyli naliczenie składek ZUS od podstawy ustalenia takiej, jaką posiadają również przedsiębiorcy, czyli zadeklarowana kwota, nie niższa jednak niż 60 % prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego.
USTAWA z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (fragmenty)
(…) Rozdział 2. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym. Art. 6. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: (…) pkt. 4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4; 5) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi współpracującymi; (…)
(…) Art. 8 ust. 11. Za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz zleceniobiorcami, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 i 5, uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności lub wykonywaniu umowy agencyjnej lub umowy zlecenia; nie dotyczy to osób, z którymi została zawarta umowa o pracę w celu przygotowania zawodowego. (…) (Dz. U. z 1998 r., Nr 127, poz. 887)