"Jeśli ktoś przychodzi na egzamin z myślą, że koniecznie musi go zdać - wywiera na siebie olbrzymią presję" zapraszamy do lektury wywiadu z Mariuszem Sztalem i Krzysztofem Wójcikiem

Od początku roku obowiązują zadania egzaminacyjne związane z ekojazdą. Jak zdający radzą sobie z nimi w praktyce?

Krzysztof Wójcik: Początki bywały trudne, ale każdy kolejny miesiąc przynosi znaczącą poprawę. Tylko w nielicznych przypadkach zauważyć można fundamentalny brak zrozumienia filozofii eko. W większości przypadków dostrzegamy starania osób egzaminowanych, by umiejętność jazdy energooszczędnej czy hamowania silnikiem - zademonstrować.
 
Czy brak umiejętności ekojazdy może mieć - Pana zdaniem - wpływ na końcowy wynik egzaminu?

Mariusz Sztal: Może, jednakże są to pojedyncze przypadki. Myślę, że dzieje się tak dlatego, iż egzaminatorzy dokonując ostatecznej oceny umiejętności kandydata, uwzględniają całokształt jego jazdy oraz wpływ ewentualnych nieprawidłowości na późniejszą samodzielną jazdę i bezpieczeństwo na drodze.
 
Po zmianach formy egzaminu teoretycznego w 2013 roku zauważalny był nagły spadek zdawalności teorii, ale i jednoczesny wzrost na praktyce. Czy zdawalność na poziomie 40% jest realnym odzwierciedleniem umiejętności zdających?

Krzysztof Wójcik: Moim zdaniem tak nie jest. Egzamin teoretyczny i praktyczny muszą ze sobą korelować. Same umiejętności prowadzenia pojazdu nie wystarczą, jeżeli nie ma wiedzy teoretycznej o przepisach czy bezpieczeństwie na drodze. W drugą stronę jest podobnie. Można być super przygotowanym teoretycznie, ale brak umiejętności kierowania przekreśli sukces.
Jak powiedział niegdyś pisarz Mark Twain - są trzy rodzaje kłamstw: kłamstwa, bezczelne kłamstwa i statystyki. Coś w tym musi być. Statystycznie, cztery z dziesięciu osób zdają egzamin. Ale czy z tej statystyki wynika, ile razy ci co zdali podchodzili do egzaminu? - Nie. Kto jest dobrze przygotowany i niesparaliżowany stresem - zdaje egzamin od razu. Egzaminowani posiadający pewne braki - zdają wówczas, gdy uda im się je wyeliminować. Z reguły jest to drugie - trzecie podejście. Niestety “zaniżającymi statystykę” są osoby nieprzygotowane do jazdy, niepotrafiące podejmować decyzji na drodze, nieodporne na stres związany z prowadzeniem pojazdu - tym samym jeszcze niegotowe do samodzielnego kierowania autem.
 
Czy publikacja, której jest Pan współautorem ma szanse wpłynąć na lepsze przygotowanie do egzaminu kandydata na kierowcę?

Mariusz Sztal: Moim zdaniem - tak, ale ocena zależy przede wszystkim od Czytelników. W “Eco drivingu” staraliśmy się rozwiać wątpliwości zdających, związane ze sposobem wykonania zadań egzaminacyjnych. Wskazaliśmy rzeczywiste elementy, na które egzaminator zwraca uwagę podczas oceny konkretnego manewru. Podaliśmy przykłady najczęściej popełnianych błędów, a także daliśmy praktyczne rozwiązania, jak się ich ustrzec.
 
Skąd pomysł, by opracować taką broszurę?

Krzysztof Wójcik: To odpowiedź na oczekiwania zdających. Dostawaliśmy sygnały, że niektóre elementy szkolenia czy egzaminu są niezrozumiałe dla kandydatów na kierowców. Broszura opisuje konkretne manewry i zadania egzaminacyjne, dając wskazówki - pomocne do ich właściwego wykonania. Dodatkowo pomaga zrozumieć istotę i cel sprawdzanych przez egzaminatora elementów. A przecież to właśnie połączenie umiejętności kierowania z prawidłowym podejmowaniem decyzji jest receptą na sukces.
“Eco driving” to także publikacja dla instruktorów nauki jazdy. Nie każdy z nich ma możliwość uczestniczyć w charakterze obserwatora w egzaminie państwowym. Porównanie elementów opisanych w publikacji z tymi, które zdarzają się w czasie szkolenia czy egzaminu wewnętrznego - pozwoli być może, na rozbudowanie swojego warsztatu pracy.
 
Co, oprócz szczegółowego opisu zadań egzaminacyjnych zawiera publikacja?

Mariusz Sztal: Jest w niej rozwinięta filozofia ekojazdy z przykładami: gdzie, kiedy i w jakich okolicznościach stosować ten styl prowadzenia pojazdu. Ponadto opisaliśmy w niej kilkanaście dobrych praktyk, które umiejętnie stosowane, znacząco wpłyną na bezpieczeństwo użytkownika pojazdu oraz komfort jego podróży.
 
Brzmi to zachęcająco, co to za dobre praktyki?

Krzysztof Wójcik: Przede wszystkim defensywne nastawienie. Zbiór zasad i zaleceń, o których doświadczeni kierowcy doskonale wiedzą a ci świeżo upieczeni - nigdzie indziej nie przeczytają. Taki psychologiczny “drogowskaz”, co zrobić, jak się zachować, czego się spodziewać - w konkretnych, codziennych sytuacjach.
 
Na koniec, jakie rady dałby Pan zdającym przed egzaminem? Szczególnie tym, którzy chcą uniknąć kolejnych zmian w przepisach i zdobyć prawo jazdy jeszcze w tym roku.

Mariusz Sztal: Niezwykle ważny jest cel wizyty w WORD. Jeśli ktoś przychodzi na egzamin z myślą, że koniecznie musi go zdać - wywiera na siebie olbrzymią presję. Presja ta i związany z nią stres, bywa w niektórych sytuacjach nie do udźwignięcia. Na egzamin powinniśmy przyjść dobrze przygotowani, pewni swoich decyzji na drodze i przekonani o posiadaniu podstawowych umiejętności do kierowania pojazdem. Jeżeli z którymś z tych elementów mamy problem, powinniśmy rozważyć konieczność doszkolenia. Jeżeli egzamin zakończy się niepowodzeniem - nie poddawajmy się. Nie traktujmy jednak bezrefleksyjnie, tego, co się na nim wydarzyło. Pamiętajmy, że kierowanie pojazdem to olbrzymia odpowiedzialność, a każdy krytyczny błąd - także ten na egzaminie - może stać się przyczyną spowodowania tragedii na drodze.

Krzysztof Wójcik (na zdj. z prawej) - Kierownik Wydziału Szkoleń Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Warszawie; instruktor nauki jazdy I stopnia; egzaminator państwowy I stopnia; trener i wykładowca kursów dla kandydatów na instruktorów i egzaminatorów; autor wielu artykułów i publikacji z zakresu przepisów ruchu drogowego, BRD oraz techniki kierowania pojazdem; absolwent podyplomowych studiów Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie
Mariusz Sztal (na zdj. z lewej) - Koordynator Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Warszawie; absolwent Wydziału Transportu Politechniki Radomskiej, instruktor nauki jazdy, egzaminator państwowy I stopnia; trener i wykładowca defensywnej i ekonomicznej jazdy samochodem; posiadacz transportowego certyfikatu kompetencji zawodowych