Kolejna debata w cyklu DYSKUSJI NA RATUSZOWEJ (2.9.2021) poświęcona została tematowi: „Egzamin na kat. C i C+E po 6 września 2021” [kliknij]. Kwestiom ważnym dla egzaminatorów i ośrodków egzaminowania, ale także instruktorów i ośrodków szkolenia. - Czekają nas kolejne zmiany i kolejne wydatki - przypominał jeden z mówców. Podsumowano: - Zmiany są potrzebne. System szkoleniowo-egzaminacyjny musi nadążać za tym co się dzieje na drogach.
W dniach 5 i 6 września br. w życie wchodzą przepisy nowelizujące rozporządzenie ministra infrastruktury w sprawie egzaminowania osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, szkolenia, egzaminowania i uzyskiwania uprawnień przez egzaminatorów oraz wzorów dokumentów stosowanych w tych sprawach (2021.1426) [kliknij]. Zmiany dotyczą funkcjonowania word (organizacja egzaminów), ale też zasad i kryteriów oceny egzaminu.
Organizatorzy debaty - Fundacja Zapobieganie Wypadkom Drogowym, Polski Klaster Edukacyjny, redakcje: Tygodnika PRAWO DROGOWE@NEWS i Portalu „L-instruktor” - o wypowiedzi poprosiły ekspertów: Sławomira Chrzanowskiego, dyrektora WORD w Kaliszu; Roberta Dorosza, egzaminatora nadzorującego w MORD w Tarnowie; Grzegorza Matuszewskiego, egzaminatora w WORD w Warszawie; Romana Nowaka, dyrektora PORD w Gdańsku oraz Romana Uździckiego, egzaminatora nadzorującego w WORD w Zielonej Górze. Debatę moderowała Bożenna Chlabicz, prezes Fundacji Zapobieganie Wypadkom Drogowym.
Grzegorz Matuszewski, egzaminator w WORD w Warszawie (fot. screen)
Grzegorz Matuszewski omówił wprowadzane do rozporządzenia zmiany. Zwrócił uwagę, iż obok tych administracyjnych znalazły się w nim te związane z oceną zadań na placu manewrowym i w ruchu drogowym. Przede wszystkich dotyczą one kategorii C i C+E. Wskazując na kontekst sposobu edukacji, ale też poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego, wymieniał zmiany: w procesie planistycznym egzaminów; rozwiązań dotyczących kursanta, który zdaje egzamin pojazdem ośrodka szkolenia; sytuacji, gdy pojazd ulega awarii, a tu kwestii wniesionych opłat; statystyk zdawalności przekazywanych do starosty; procedur przeprowadzania egzaminu teoretycznego osób z dysleksją. Mówca podkreślał, iż ośrodki egzaminowania przystąpiły właśnie do niełatwej przebudowy placów manewrowych. Te trzeba je dostosować, tak aby mogły się odbywać egzaminy pojazdem członowym. Omówił nowe zasady wykonywania zadań egzaminacyjnych i oceniania w kat. C. Np. zadanie nr 2 - płynna jazda już tylko do przodu; możliwość realizacji parkowania prostopadłego z obu stron. Za pozytywną ocenił możliwość trzykrotnego opuszczenia pojazdu w czasie cofania w kat. C+E. Tu niestety oczekiwaniem pozostaje wprowadzenie takiego samego zapisu przy kat. C. - Widzę, że jest tutaj wola pójścia w kierunku zmian, które staną się zmianami bardzo realnymi. Czyli one bezpośrednio będą wpływały na metodykę nauczania poszczególnych czynności kandydatów na kierowców i mam nadzieję, że one będą przynosić pozytywne owoce już w ruchu drogowym. Jak na razie idziemy w kierunku edukacji pamięciowej, która nie przenosi się na poziom bezpieczeństwa - konkludował G. Matuszewski. Egzaminator przypomniał, iż zostały zmienione dwa przepisy dotyczące zadań w ruchu drogowym. Jeden dotyczy zadania, a drugi kryterium oceniania (zmiana w tabeli nr 1). Dopisano przypadek związany ze zmienionymi przepisami dotyczącymi bezpieczeństwa pieszych, a dokładnie pieszego wchodzącego na przejście.
Roman Nowak, dyrektor Pomorskiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Gdańsku (fot. screen)
Roman Nowak szeroko mówił o przygotowaniach placów manewrowych ośrodków egzaminowania do egzaminowania na tzw. wyższe kategorie, w tym na kat. C+E (zespołu ciągnika siodłowego z naczepą) w której dotychczas nie egzaminowano. - Zgodzę się tutaj z przedmówcą, iż te zmiany chyba bardziej będą wpływały na realne umiejętności kandydata na kierowcę. (…) Jeżeli już dostosowujemy plac manewrowy, to dostosowujemy również wykonywanie zadań do realnych warunków występujących na drodze. Większość transportu drogowego odbywa się właśnie z wykorzystaniem ciągnika siodłowego z naczepą i przejście na egzaminowanie w tym zakresie jak najbardziej tutaj życiowe - konkludował dyrektor. Zapowiedział, iż już po najbliższym weekendzie PORD w Gdańsku będzie gotowy do egzaminowania już w nowych realiach.
Sławomir Chrzanowski, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Ruchu Drogowego w Kaliszu (fot. screen)
Sławomir Chrzanowski zgodził się, z wypowiedzią, że: - Generalnie nie ma odwrotu od tej nowej kategorii C+E. To co dzieje się na rynku pracy wśród kierowców zawodowych jest emanacją tego, co dalej dzieje się u ustawodawcy, a na końcu w WORD. (…) To rozporządzenie (…) było oczekiwane (…) tak właśnie być powinno. Podkreślał, iż plac manewrowy ulega zmianom w miarę możliwości, często niestety muszą być podejmowane decyzje o rezygnacji ze stanowisk dla innych kategorii, albowiem nie ma możliwości poszerzania placów. Nie ma innej możliwości, bo obok wymogów określonych w przepisach i - jak to zostało powiedziane - tych zmian wymaga rynek pracy, który potrzebuje kierowcy wykwalifikowanego. Korzystając z okazji dyrektor wskazał na znaczenie Ośrodków Doskonalenia Techniki Jazdy. Mówiąc o organizacji pracy poinformował, iż dla egzaminatorów zostało przygotowane odpowiednie szkolenie, które będzie dotyczyło także egzaminów w kat. B, T czy B+E itd. - Jest kilka rzeczy, które wymagają dyskusji wewnętrznej. Zakończył zwracając uwagę na bardzo ważną kwestię finansów word-ów. Sugerował potrzebę dalszych rozmów dla rozwiązania zagadnienia waloryzacji opłat za egzaminy, czy też wynagrodzeń egzaminatorów: - Ten zawód, czy funkcja egzaminowania, nie może się pauperyzować, nie może ubożeć - oceniał.
Robert Dorosz, egzaminator nadzorujący w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Tarnowie (fot. screen)
Robert Dorosz podjął próbę odpowiedzi na pytanie w jakim zakresie omawiane zmiany będą miały wpływ na przygotowanie kandydatów do udziału w ruchu drogowym? Mówca na wstępie ocenił: - Zmiany nie są znaczne i tutaj zgodzę się z moim przedmówcą. Jednak egzaminator podkreślał, iż: poszerzenie pasa ruchu, łuku, obszaru wjazdu przy parkowaniu - dla kat. C+E - dla pojazdu członowego czyli ciągnika siodłowego z naczepą - są zmianą istotną. - Uległ zmianie promień wewnętrzny pasa ruch i to stanowi największy problem (…). Urzeczywistnimy realia tego zdawania - podkreślał mówca. Czego zabrakło w rozporządzeniu? Np. możliwości opuszczenia pojazdu podczas egzaminu na kat. C, przecież samochodów z ładunkami, które dojeżdżają do ramp itd. - uzasadniał R. Dorosz. Być może ministerstwo planuje wprowadzić tę zmianę - spekulował. Egzaminator przypomniał: - Te zmiany są przygotowaniem word-ów do bardzo ważnej i istotnej zmiany jaka ma być w 2025 roku. Ponieważ mamy zapis z warunków technicznych, który mówi, że do końca 2024 roku będzie można przeprowadzać egzaminy z samochodem ciężarowym z przyczepą, natomiast po tej dacie czyli od 2025 roku, niestety już obligatoryjnie wszystkie wodr-y i wszystkie ośrodki szkolenia będą musiały przeprowadzać na ciągniku siodłowym z naczepą. Tak więc czekają nas kolejne wydatki, kolejne zakupy. Nie tylko nas, ale trzeba też powiedzieć o ośrodkach szkolenia kierowców.
Roman Uździcki, egzaminator nadzorujący w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Zielonej Górze (fot. screen)
Roman Uździcki: - Czy powinny zmieniać się przepisy egzaminowania, aby poprawić szkolenie i ostatecznie brd. Egzaminator podjął próbę odpowiedzi na tak postawione pytanie. Odpowiadał: - Zdecydowanie tak, przepisy powinny się zmieniać. W jaki sposób? - Odpowiedzi może być wiele, jednak zmiany powinny odbywać się w formie ewolucji, a nie rewolucji, czyli tak jak zmienia się nasza rzeczywistość - kontynuował. R. Uździcki interesująco rozwinął kwestię: - Czym jest egzamin? I dalej: - Czy egzamin kandydata na kierowcę powinien być trudny?
Wracając do zadanego pytania o przepisy - Czy i w jaki sposób powinny zmieniać się przepisy odnośnie egzaminowania? - oddajmy glos autorowi: - Po pierwsze nie powinno się obniżać kryteriów egzaminacyjnych, a tym samym obniżać poziomu szkolenia. (…) Kryteria powinny być dla większości, nie natomiast dopasowywane do niektórych, aby poprawić wskaźniki zdawalności. (…) Po drugie należałoby rozważyć zmianę oceny oceniania. Przyjmując jako podstawę oceny umiejętność jazdy pojazdem, a nie wykonywania pojedynczych zadań, jak to jest obecnie. (…) Urealnienie pewnych zadań egzaminacyjnych i należałoby również urealnić sposób oceny przydatności kandydata na kierowcę do samodzielnego kierowania pojazdem. (…) Po trzecie, należy… Dobrą metodą… Może zmiany w procesie szkolenia… Może stopniowe prawo jazdy… Co dalej powiedział egzaminator? Odsyłamy do retransmisji debaty.
Jeszcze raz podkreślmy - oczekujące na wejście w życie przepisy to zmiany ważne dla egzaminatorów, ośrodków egzaminowania, dla instruktorów, ośrodków szkolenia, dla kandydatów na kierowców, dla bezpieczeństwa ruchu drogowego.
Podsumowania - urywki:
Roman Nowak: - Zmiany rzeczywiście idą w dobrym kierunku, będą miały przełożenie na rzeczywistość. Małymi krokami, ale do celu!
Sławomir Chrzanowski: - Całe spectrum ważnych spraw. Co do kat. C+E - tej nowej kategorii - tu nie ma odwrotu! Sprawy, które są przed nami są bardzo ważne. W ministerstwach, tam głos chyba nie dociera do końca, a powinien.
Robert Dorosz: - Czy to dobre zmiany? Czas pokaże! Liberalizacja rozporządzeń powoduje, że poziom szkolenia się obniża. Pozostałe zmiany są nieuniknione.
Roman Uździcki: - Zmiany generalnie oceniamy pozytywnie. Jest pewien niepokój. Największy problem tkwi w ludziach. W tych ludziach, którzy decydują o polskim prawie. Życie i zdrowie każdego człowieka jest wartością nadrzędną.
Grzegorz Matuszewski: - Zmiany są jednak potrzebne. System szkoleniowo-egzaminacyjny musi nadążać za tym co dzieje się na drogach. Mam nadzieję, że zostaniemy wysłuchani jak doprowadzić do zmian, aby na drogach było bezpieczniej.
(jm)