Na liście polskiej klasyfikacji zawodów znajduje się m.in. instruktor nauki jazdy, nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu, nauczyciel instruktor,nauczyciel nauczania na odległość, wykładowca na kursach (edukator, trener). Jest też kierowca technik, kierowca autobusu, kierowca ciągnika siodłowego.

XIV Międzynarodowa Konferencja Statystyków Pracy w Genewie w 1987 roku przyjęła Międzynarodowy Standard Klasyfikacji Zawodów (ISCO-88). Następnie w 1994 roku powstała jej nowa edycja tzw. ISCO-88 (COM), ta dostosowana do potrzeb Unii Europejskiej. To pięciopoziomowy, hierarchicznie usystematyzowany zbiór zawodów i specjalności występujących właśnie na rynku pracy. W tej strukturze pojawiają się takie pojęcia jak: zawód, specjalność, umiejętność, kwalifikacje zawodowe i inne. Stanowi wzorzec, na podstawie którego kraje mogą tworzyć swoje narodowe klasyfikacje zawodów, uwzględniając specyfikę własnych rynków pracy.

Nasza, polska klasyfikacja zawodów i specjalności została opracowana właśnie w podstawie europejskich standardów. Co 2-3 lata minister właściwy do spraw pracy w drodze rozporządzenia systematycznie ogłasza zmiany. Ostatnie ogłoszone zostało latem 2014 r. (Dziennik Ustaw opublikowany 28 sierpnia 2014 r., poz. 1145) i obowiązuje od 1 stycznia 2015 r.

Klasyfikacja ta jest stosowana w: pośrednictwie pracy, poradnictwie zawodowym, szkoleniu zawodowym, gromadzeniu danych, badaniach, analizach, prognozach i innych opracowaniach. Zawody i specjalności zostały uporządkowane, a ich nazewnictwo ujednolicone.

Wśród urzędowo opisanych zawodów są m.in.: instruktor nauki jazdy (516502); nauczyciel/instruktor praktycznej nauki zawodu (232001); nauczyciel instruktor (235106); nauczyciel nauczania na odległość (235907), czy wykładowca na kursach (edukator, trener) (235915).

Instruktor nauki jazdy (516502)

Synteza: Prowadzi naukę kierowania pojazdem silnikowym lub tramwajem dla określonej kategorii uprawnień - na kursach prowadzonych przez ośrodki szkolenia kierowców i motorniczych, w szkołach, w celu wykształcenia u słuchaczy (uczniów) umiejętności kierowania pojazdem silnikowym lub tramwajem w zakresie wymagań egzaminacyjnych.

Zadania zawodowe: · prowadzenie zajęć dydaktycznych na kursach programowych, kursach nauki kierowania pojazdem oraz kursach dokształcających dla określonej kategorii prawa jazdy (kat. A, B, C, D, E i T oraz trolejbusowej), ze szczególnym zwróceniem uwagi na poprawne opanowanie umiejętności w zakresie: rozmieszczenia przyrządów przeznaczonych do sterowania pojazdem, przygotowania się do jazdy, uruchamiania silnika, ruszania i zatrzymywania pojazdu, jazdy po prostej i łuku (do przodu i do tyłu) oraz zatrzymywania pojazdu w określonych miejscach, parkowania pojazdu, ruszania pod górę i zawracania na drodze o ograniczonej szerokości, jazdy w ruchu miejskim, jazdy w ruchu zamiejskim; · prowadzenie zajęć dydaktycznych w szkołach kształcących w zawodach o kierunku samochodowym, rolniczym itp. w zakresie kategorii A, B, C i T, ze szczególnym zwróceniem uwagi na ww. umiejętności; · prowadzenie zajęć dydaktycznych na kursach dla motorniczych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na opanowanie umiejętności w zakresie: przygotowania wagonu (wagonów) tramwajowych do jazdy, uruchamiania wagonu, jazdy wstępnej po torze w zajezdni tramwajowej (ruszanie i zatrzymywanie), manewrowania, jazdy w ruchu miejskim; · prowadzenie zajęć zgodnie z wymogami współczesnej metodyki i z uwzględnieniem poziomu intelektualnego uczniów i słuchaczy; · zwracanie szczególnej uwagi na bezpieczeństwo użytkowników dróg i pieszych podczas prowadzenia zajęć; · dbanie o prawidłowy stan techniczny pojazdów, na których prowadzone jest szkolenie; - poprawna eksploatacja i terminowe wykonywanie czynności kontrolno-obsługowych pojazdów używanych do nauki jazdy; · rygorystyczne przestrzeganie przepisów ruchu drogowego podczas prowadzenia zajęć.

Dodatkowe zadania zawodowe: · nauczanie innych przedmiotów występujących w programach szkolenia osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi i do prowadzenia tramwajów; · egzaminowanie (po uzyskaniu dodatkowych uprawnień) osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami silnikowymi i do prowadzenia tramwajów.

Wykładowca na kursach (edukator, trener) 235915

Synteza: Organizuje i prowadzi różne formy szkolenia i doskonalenia na kursach różnych grup zawodowych, uczestniczy w koordynowaniu działań w zakresie przygotowania, opiniowania i udostępniania słuchaczom materiałów metodycznych i pomocy dydaktycznych.

Zadania zawodowe: · prowadzenie bezpośredniej działalności dydaktycznej na kursach specjalistycznych, organizowanych przez różne instytucje szkoleniowe; · organizowanie szkoleń, pogadanek, konsultacji ze słuchaczami w zakresie reprezentowanej specjalizacji i wg ustalonych indywidualnych potrzeb, dla różnych grup zawodowych; · prowadzenie prac związanych z szeroko pojętą orientacją zawodową w swojej specjalności, opracowywanie poradników, informatorów; · gromadzenie i upowszechnianie różnego typu informacji pedagogicznych, merytorycznych i organizacyjnych w środowiskach zainteresowanych problematyką oświatową; · gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie słuchaczom materiałów metodycznych i merytorycznych oraz pomocy dydaktycznych; · uczestniczenie w komisjach programowych opracowujących i aktualizujących dokumentacje programowe; · współdziałanie z autorami podręczników oraz jednostkami przygotowującymi pomoce dydaktyczne, filmy i inne materiały metodyczne; · opracowywanie koncepcji i propozycji kierunków kształcenia i doskonalenia pracy dydaktyczno-wychowawczej w placówce organizującej działalność szkoleniową; · organizowanie i prowadzenie badań w zakresie przydatności programów nauczania, podręczników i innych pomocy dydaktycznych; · organizowanie i prowadzenie badań w zakresie skuteczności szkolenia i wyników nauczania; · uczestniczenie w seminariach i konferencjach specjalistycznych i z zakresu pedagogiki.

Dodatkowe zadania zawodowe: · pełnienie funkcji kierownika kursu.

I tu dotarliśmy do naszych tytułowych pytań. Czy zawód instruktora nauki jazdy, wykładowcy, instruktora techniki jazdy, instruktora na odległość - które przecież są w omawianej klasyfikacji - powinien posiadać precyzyjnie określone standardy jego uzyskania, ale też standardy jego utrzymania? Sięgnijmy do europejskich doświadczeń? Zawody regulowane to przede wszystkim takie, których wykonywanie wiąże się z zapewnieniem bezpieczeństwa innych ludzi. Sięgnijmy więc także do własnych doświadczeń. A etyka zawodu? Dlaczego tak niewiele o niej mówimy? (jm)